Regie is nodig voor presterende netwerken

Regie is nodig voor presterende netwerken14 maart 2017

Regie is nodig voor netwerken die presteren

De samenleving is ingewikkeld. Het besturen ervan lukt daarom niet meer met ‘command and control’ uit een centrale cockpit. In plaats daarvan zijn er netwerken gekomen van overheden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen die samenwerken. Zulke netwerken hebben regie nodig om goed te presteren. Maar vraag tien mensen wat goede regie is en je krijgt tien verschillende antwoorden. Daarom delen wij graag de regiestijlen waarmee wij werken. Met een advies voor regisseurs om daaruit bewust te kiezen.

Regiestijlen

Wij komen tot verschillende regiestijlen door te kijken naar de manier waarop regisseurs sturen en communiceren. Sturen kan direct of indirect. Communiceren kan eenzijdig zenden zijn. Maar ook zenden en dan luisteren naar de ander en daarop inspelen. Dat heet tweezijdig communiceren. Het samenbrengen van deze manieren van sturen en communiceren levert vier verschillende regiestijlen op:

• Dirigeren bij direct sturen en eenzijdig communiceren.
• Betekenis geven bij direct sturen en tweezijdig communiceren.
• Faciliteren bij indirect sturen en eenzijdig communiceren.
• Proces verzorgen bij indirect sturen en tweezijdig communiceren.

Wanneer welke regiestijl?

Wanneer kies je voor welke regiestijl? Dat hangt vooral af van hoe de relaties binnen een netwerk zijn ontwikkeld. Zijn de relaties in het netwerk sterk? Of is er sprake van zwakke relaties? Verder speelt de macht van de regisseur een belangrijke rol. Daarbij gaat het om echte macht. Maar ook om het aanzien en gezag van de regisseur in het netwerk (informele macht). Tot slot zijn verschillen van mening en cultuur tussen de partijen belangrijk. Deze verschillen kunnen groot of klein zijn.

Vuistregels

Met deze onderdelen als basis, gebruiken wij de volgende vuistregels bij het kiezen van een regiestijl:

• Proces verzorgen: Het netwerk is zwak ontwikkeld. De regisseur heeft weinig macht. En de meningen van de regisseur en/of de betrokken netwerkpartners verschillen fors. Door netwerkpartners te consulteren en ze te stimuleren tot participatie werk je als regisseur aan betrokkenheid en onderling vertrouwen.
• Faciliteren: Het netwerk is zwak ontwikkeld. De regisseur heeft veel macht. En de netwerkpartners hebben vergelijkbare meningen. Door netwerkpartners te informeren, prikkelen en ondersteunen werk je als regisseur aan een netwerk dat tot resultaten komt en aan sterkere relaties.
• Betekenis geven: Het netwerk is sterk ontwikkeld. De regisseur heeft weinig macht. En de meningen van de regisseur en/of de netwerkpartners lopen uiteen. De sterke relaties maken dat de partijen in het netwerk zakelijk met elkaar kunnen omgaan. Er is dus ruimte om te onderhandelen. En om de bereikte afspraken officieel vast te leggen.
• Dirigeren. Het netwerk is sterk ontwikkeld. De regisseur heeft veel macht. En de netwerkpartners hebben min of meer dezelfde meningen. Onder deze omstandigheden kan een regisseur bepalen wat er moet gebeuren. Maar tegelijk zijn deze omstandigheden bij netwerken meestal matig aanwezig. Pas daarom op met deze regiestijl. Want je kunt er als regisseur gemakkelijk je hand mee overspelen.

Variëren in de tijd

Een regiestijl ligt niet voor altijd vast. Want afhankelijk van de omstandigheden kan een regisseur door de tijd heen verschillende stijlen gebruiken. Bijvoorbeeld overstappen van de regiestijl proces verzorgen op de regiestijl betekenis geven. Dat lukt op het moment dat de zwakke relaties binnen een netwerk sterk zijn geworden door consultatie en participatie.

Verder lezen?

Als u dit bericht met interesse heeft gelezen, vindt u waarschijnlijk ook onze pagina over samenwerken tussen organisaties de moeite waard.